خرافات از نظر اسلام و قران

خرافه گرایی که موجب پایبندی به سنت اجدادی است موجب پس زدن دین و روش  تازه و روی گردانی از ان است چنانکه پیامبر اسلام برای زدودن خرافات از ذهن مردم کسانی را به دیار ها می فرستاد تا انها را اماده کنندو افسانه  هایی را که حاصل تحریف دین های گذشته بود و در ذهن مردم باقی مانده ،از سر انها بیرون کند :

"بزرگترین سد در برابر پیشرفت ایین اسلام همان افسانه ها بود و از این جهت پیامبر با تمام قدرت می کوشید که اثار جاهلیت را که همان افسانه ها و اوهام بود از میان بر دارد . هنگامیکه معاذبن جبل را به یمن اعزام نمود به او چنین دستور داد :وامت امر الجاهلیه الاماسنه الاسلام و اظهر امر الاسلام کله صغیره و کبیره . یعنی ای معاذ اثار جاهیلیت و افکار و عقاید خرافی را از میان مردم نابود کن و سنن اسلام را که همان دعوت به تفکر و تعقل است زنده نما"

مقابله قران با خرافات

"در میان جاهلی معمول بود که بر بعضی حیوانات علامت و نامی گذاشته در خوردن گوشت و شیر ان حیوانات و چیدن پشم و سوار شدن بر پشت انها ر ا ممنوع می ساختند و این حیوانات را رها می نمودند . ما جعل الله من بحیره و لا سائبه و لا وصیله و لا حام و لکن الذین کفروا یفترون علی الله الکذب و اکثرهم لا یعقلون .( مائده /103)

در این ایه نامهایی که بر این حیوانات می گذاشتند ذکر شده است . اینها حیواناتی است که برای خوشنودی خدا رها کرده از انها استفاده نمی کردند و خدا از اینکار که موجب اتلاف مال و ازار حیوان است منع می کند .

خرافات و شناخت عوامل ان

ذهن جستجوگر بشر از ابتدای حضور بر روی کره خاکی ، به دنبال پاسخ سوالاتی بود که درباره خلقت و آفریننده  ان داشت . در این جستجوگری به هر انچه گمان می کرد به منظور او نزدیک است چنگ می زد و همچون باوری تزلزل ناپذیر انرا حفظ می نمود. دستاوردهای بشر اولیه اولین باورهای خرافی را پدید اورد. خرافات اولیه به وجود خدایان و و دلایلی برای حوادث طبیعی منحصر می شد و با پیشرفت زندگی انسان،این نوع باورها گسترش بیشتری پیدا کرد.گر چه خرافه ریشه در نادانی دارد اما پیشرفت علم هیچگاه خرافات را از بین نبرده بلکه به همان نسبت که علم پیشرفت کرده گستره باورهای خرافی نیز بیشتر شده و به ازای هر پرسشی که پاسخ داده شده ، چندین پرسش دیگر پدید امده که پاسخ دادن به انها باز موجب فرضیاتی که غالبا خرافه بوده و تا رسیدن به یقین بر افکار استیلا پیدا کرده است . به همین دلیل است که روز به روز بر دامنه خرافه گرایی افزوده می شود .

 انواع خرافات:

1- خرافات جهانی

2- خرافات ملی 

3-خرافات شخصی

علت وجود خرافات:

1- جهل

خرافه از ابتدای پیدایی معلول جهل انسانها بود . اکنون نیز در میان عوام و مردم کم سواد یا بی سواد بیشتر این نوع اعتقادات دیده می شود. هنگامیکه دلیل واقعی برای یک امر پیدا شد دیگر نیازی به حفظ باور قبلی نیست اما تا این جهل بر طرف نشود چنین اتفاقی نمی افتد . سالهای سال از کشف گرد بودن زمین و گردش ان به دور خورشید می گذرد؛ اما هنوز هم هستند کسانی که زمین را بر دوشاخ گاو استوار می دانند که ان گاو بر پشت ماهی است و ماهی هم در اقیانوسی شناور است و زلزله زمانی اتفاق می افتد که گاو زمین را بین شاخ هایش جابه جا می کند. چنین باورهایی که در میان مردم کم نیست به کتبی بازمی گردد که در زمانهایی نوشته شده که هنوز علوم بر مردم مکشوف نبوده است اما پس از کشف نیز کتابها به همان شکل بدون هیچ توضیح باقی مانده است که نمونه های انرا در تفاسیر می توان دید .

2- آداب و رسوم غلط

بسیاری از رسوم از دورترین زمانها وجود داشته و نسل در نسل بدون توجه به فایده و نتیجه اش به ان عمل کرده اند و عدول از انرا بر خلاف سنت و حتی گاهی مذهب می شمارند . از ان جمله است که می گویند :عقد دختر عمو و پسر عمو را در عرش بسته اند . این جمله بدون اینکه هیچ پشتوانه مذهبی داشته باشد سال های سال موجبات آزار جوانانی بوده که تمایلی به ازدواج فامیلی نداشته اند و سنت انها را مجبور کرده است . تمام رسوماتی که در هنگام خواندن خطبه عقد انجام می گیرد سنتهایی است که پایه و اساسی ندارد و رفته رفته گستره ان بیشتر می شود و شاخ و برگ پیدا می کند .

3-  تعصب ابا و اجدادی

بسیاری از باورها ناشی از تعصب برای ادامه راه گذشتگان و عمل به توصیه های انان است . گر چه این اعمال با دین و مذهب نیز فاصله داشته باشد ، عمل به انرا واجب می شمارند . باورهایی که به این دلیل در میان مردم وجود داشت بسیاری از عقب ماندگی های ایران بویژه زنان را در پی داشت و به دلیل وجود این باورها در میان علما ، بیشتر به ان دامن زده شده است . یکی از این تعصبات درباره مدرسه سازی به روش جدید بود که مخالفتهای زیادی را در پی داشت و برخی علما فتوای حرام بودن انرا نیز صادر کردند به ویژه مدارس دخترانه را تکفیر می نمودند . که دلیل ان  انس گرفتن به روش های معمول مکتبخانه ای و زشت شمردن تحصیل دختران بود . مخالفت علما با مدارس به این دلیل بود که گمان می کردند با سواد شدن مردم انها را از دین بر می گرداند . میرزا حسن رشدیه اولین کسی بود که در ایران مدرسه به شیوه اروپا تاسیس کرد و چندین بار مدرسه اش خراب شد .رشدیه " در زمان مظفرالدین شاه هم اقدام به تاسیس مدرسه کرد و با  اجازه علمای نجف مسجد شیخ الاسلام را برای هفتمین بار مدرسه کرد یکی از عالم نمایان که در امتحان اخر سال حضور داشت گفت نوباوگانی که به این سرعت و سهولت مطالب به ان بزرگی را فرا می گیرند مسلما بعدها از دین بر خواهند گشت و به سوی کفر روی خواهند اورد .(سلیمی ،25)

او در شهرهای مشهد و تبریز مدارسی احداث کرد و هر بار با مخالفت مکتب داران مواجه شد (یوسفی ،16)

تاسیس مدارس دخترانه در حالیکه مدارس پسرانه هم با اشکال و فتاوی مخالف مواجه بود فتواهایی را در این زمینه به دنبال داشت . چنانکه به دنبال خبر تاسیس این مدرسه توسط بی بی خانم استرابادی ،علما فتوا صادر کردند که "تاسیس مدارس دخترانه مخالف با شرع است و حتی مخالفت و خفقان حاکم تا حدی بود که در سال 1282شمسی سید علی شوشتری در حرم عبدالعظیم بست می نشیند و در تکفیر نامه ای که صادر می کند می نویسد :وای به حال مملکتی که در ان مدرسه دخترانه تاسیس شود "(روزنامه شرق ،ص14)(سلیمی ،27)

4- تبلیغات دروغین

یکی دیگر از عوامل پدید امدن خرافات ، شیادانی هستند که خود واقف به دروغ بودن باوری دارند اما نفع خود را در نادانی مردم می بینند . این نوع باورها هم در مسایل اجتماعی دیده می شود و هم در امور مذهبی . بسیاری از کسانیکه دین واقعی و دستورات درست دینی را موجب بیداری مردم و کوتاه شدن دست دیگران از انها می دانند سعی کرده اند معارف دینی را به شکلی وارونه جلوه دهند و یا جعلیاتی بسازند و مردم را با انها مشغول کنند تا به امور مهم نپردازند . بسیاری از روحانی نمایانی که در رژیم های گذشته به دهات اعزام می شدند تا اداب اسلامی را به مردم بیاموزند موجب فراوانی این باورها شده اند بدون اینکه خود مبلغین هم چیزی بیش تر ازمردم بدانند به جهل بیشتر دامن زده اند . در مسایل اجتماعی و فرهنگی نیز انواع وسایل خرافی از قبیل جن گیری و دعانویسی و احضار ارواح شیوع دارد که همه از راه تبلیغات دروغین سر پا مانده اند وگرنه بیهودگی این روش ها ماهیت انها را نشان می دهد/ این تبلیغات مربوط به زمان و مکان خاصی هم نیست و با پیشرفت علم و سواد مردم تبلیغات این گروه نیز پیشرفته تر شده مطابق روز می شود . انواع کتابهای طالع بینی هندی و چینی و ایرانی ،انواع سایتها و مجلاتی که صفحه ای را به فال ماه تولد اختصاص داده اند در راستای گسترش خرافات و البته نفع شخصی خود پیش می روند .

در این راستا نقش سیاست را نباید نادیده گرفت .اعتقاد عوام به خرافات دینی انها را مطیع و زیردست قرار می دهد . قدرت طلبان با مشغول کردن مردم به اموری غیر واقعی و سرگرم کننده انها را در دست خود گرفته حکومت می کنند. چنین کارهایی از قرنها پیش رواج داشته و عامل اصلی انحراف ادیان بوده است چنانکه هنوز هم بزرگترین عامل وجود تحریفات دینی به شمار می رود . قدرت طلبان با سوءاستفاده از عقایدی  که خود به مردم به نام دین اموخته اند ، انها را در راستای اهداف خود به کار می گیرند و به سادگی کنترل می کنند .